GDP là gì? Tổng sản phẩm quốc nội

Name: GDP là gì? Tổng sản phẩm quốc nội
Brand: GDP là gì? Tổng sản phẩm quốc nội

Thứ năm, 10:31 Ngày 03/06/2021

Tổng sản phẩm quốc nội Gross Domestic Product

GDP LÀ GÌ?

GDP là tổng sản phẩm nội địa, tức tổng sản phẩm quốc nội hay viết tắt của Gross Domestic Product là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định (thường là quốc gia, hoặc tỉnh thành) trong một thời kỳ nhất định (thường là một năm, một quý).

CÁCH TÍNH GDP

Phương pháp chi tiêu

GDP (Y) là tổng của tiêu dùng (C), đầu tư (I), chi tiêu chính phủ (G) và cán cân thương mại (xuất khẩu ròng, X - M).

Y = C + I + G + (X - M)

Chú giải:

TIÊU DÙNG - consumption (C) bao gồm những khoản chi cho tiêu dùng cá nhân của các hộ gia đình về hàng hóa và dịch vụ. (xây nhà và mua nhà không được tính vào tiêu dùng mà được tính vào đầu tư tư nhân).
ĐẦU TƯ - investment (I) là tổng đầu tư ở trong nước của tư nhân. Nó bao gồm các khoản chi tiêu của doanh nghiệp về trang thiết bị và nhà xưởng hay sự xây dựng, mua nhà mới của hộ gia đình. (lưu ý hàng hóa tồn kho khi được đưa vào kho mà chưa đem đi bán thì vẫn được tính vào GDP)
CHI TIÊU CHÍNH PHỦ - government purchases (G) bao gồm các khoản chi tiêu của chính phủ cho các cấp chính quyền từ TƯ đến địa phương như chi cho quốc phòng, luật pháp, đường sá, cầu cống, giáo dục, y tế,... Chi tiêu chính phủ không bao gồm các khoản chuyển gia thu nhập như các khoản trợ cấp cho người tàn tật, người nghèo,...
XUẤT KHẨU RÒNG - net exports (NX) = Giá trị xuất khẩu (X) - Giá trị nhập khẩu(M)

Phương pháp thu nhập hay phương pháp chi phí

Theo phương pháp thu nhập hay phương pháp chi phí, tổng sản phẩm quốc nội bằng tổng thu nhập từ các yếu tố tiền lương (wage), tiền lãi (interest), lợi nhuận (profit) và tiền thuê (rent); đó cũng chính là tổng chi phí sản xuất các sản phẩm cuối cùng của xã hội.

GDP = W + R + i + Pr + Ti + De

Trong đó

W là tiền lương
R là tiền cho thuê tài sản
i là tiền lãi
Pr là lợi nhuận
Ti là thuế gián thu ròng
De là phần hao mòn (khấu hao) tài sản cố định

Lưu ý là kết quả tính GDP sẽ là như nhau với cả các cách trên.

Ở Việt Nam GDP được tính toán bởi Tổng cục thống kê dựa trên cơ sở các báo cáo từ các đơn vị, tổ chức kinh tế cũng như báo cáo của các Cục thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Còn ở Mỹ GDP được tính toán bởi Cục phân tích kinh tế (BEA).

Xem thêm:

GDP DANH NGHĨA VÀ GDP THỰC TẾ

GDP danh nghĩa là tổng sản phẩm nội địa theo giá trị sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng tính theo giá hiện hành. Sản phẩm sản xuất ra trong thời kỳ nào thì lấy giá của thời kỳ đó. Do vậy còn gọi là GDP theo giá hiện hành

GDPin=∑QitPit

Sự gia tăng của GDP danh nghĩa hàng năm có thể do lạm phát.

Trong đó:

i: loại sản phẩm thứ i với i =1,2,3...,n
t: thời kỳ tính toán
Q (quantum): số lượng sản phẩm; Qi: số lượng sản phẩm loại i
P (price): giá của từng mặt hàng; Pi: giá của mặt hàng thứ i.

GDP thực tế là tổng sản phẩm nội địa tính theo sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng của năm nghiên cứu còn giá cả tính theo năm gốc do đó còn gọi là GDP theo giá so sánh. Theo cách tính toán về tài chính - tiền tệ thì GDP thực tế là hiệu số của GDP tiềm năng trừ đi chỉ số lạm phát CPI trong cùng một khoảng thời gian dùng để tính toán chỉ số GDP đó.

Xem thêm: 100 công ty giàu lên trong đại dịch COVID-19

CÁC THÀNH PHẦN GDP

GDP có thể tính là tổng của các khoản tiêu dùng, hoặc tổng của các khoản chi tiêu, hoặc tổng giá trị gia tăng của nền kinh tế. Về lý thuyết, dù theo cách tính nào cũng cho kết quả tính GDP như nhau. Nhưng trong nhiều báo cáo thống kê, lại có sự chênh lệch nhỏ giữa kết quả theo ba cách tính. Đó là vì có sai số trong thống kê.

Theo cách tính GDP là tổng tiêu dùng, các nhà kinh tế học đưa ra một công thức như sau:

GDP = C + I + G + NX

Trong đó các ký hiệu:

C là tiêu dùng của tất cả các cá nhân (hộ gia đình) trong nền kinh tế.
I là đầu tư của các nhà kinh doanh vào cơ sở kinh doanh. Đây được coi là tiêu dùng của các nhà đầu tư. Lưu ý, đừng lẫn lộn điều này với đầu tư mang tính đầu cơ tích trữ vào thị trường chứng khoán và trái phiếu.
G là tổng chi tiêu của chính quyền (tiêu dùng của chính quyền). Quan hệ của phần này đối với các phần còn lại của GDP được mô tả trong lý thuyết khả dụng (có thể đem đi tiêu).
NX là "xuất khẩu ròng" của nền kinh tế. Nó bằng xuất khẩu (tiêu dùng của nền kinh tế khác đối với các sản phẩm và dịch vụ do nền kinh tế trong tính toán sản xuất) - nhập khẩu (tiêu dùng của nền kinh tế trong tính toán đối với các sản phẩm và dịch vụ do nền kinh tế khác sản xuất).
Ba thành phần đầu đôi khi được gọi chung là "nội nhu", còn thành phần cuối cùng là "ngoại nhu".

CÁC VẤN ĐỀ CỦA GDP

Mặc dù GDP được sử dụng rộng rãi trong kinh tế, giá trị của nó như là một chỉ số vẫn đang là vấn đề có thể gây tranh cãi sau:

Kết quả tính GDP theo các phương thức khác nhau làm người ta bối rối với sự không đồng nhất, đặc biệt là khi so sánh xuyên quốc gia.
GDP, như một chỉ số về quy mô của nền kinh tế, nhưng lại không chuẩn xác trong đánh giá mức sống.
GDP không tính đến kinh tế ngầm, kinh tế phi tiền tệ như kinh tế trao đổi, các công việc tình nguyện, chăm sóc trẻ em miễn phí do các ông bố bà mẹ (không làm việc) đảm nhiệm hay sản xuất hàng hóa tại gia đình, giá trị của thời gian nghỉ ngơi và ô nhiễm môi trường. Vì vậy, tại các nước mà việc kinh doanh thực thi một cách không chính thức chiếm phần lớn thì số liệu của GDP sẽ kém chính xác.
GDP không tính đến tính hài hòa của sự phát triển. Ví dụ một nước có thể có tốc độ tăng trưởng GDP cao do khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên.
GDP tính cả những công việc không đem lại lợi ích ròng và không tính đến những hiệu ứng tiêu cực. Ví dụ, một xí nghiệp làm tăng GDP nhưng gây ô nhiễm một con sông và người ta phải đầu tư để cải tạo lại môi trường. Việc này cũng làm tăng GDP.
GDP cũng không cho ta sự phản ánh trung thực của sự phân chia lợi ích trong phạm vi đất nước. Có thể có những nhóm người không thu được lợi ích gì từ lợi ích kinh tế chung. GDP cao có thể là kết quả của một số người giàu có đem lại cho nền kinh tế trong khi phần lớn dân chúng sống dưới mức nghèo khổ.

Mặc dù còn nhiều hạn chế nhưng việc tìm một chỉ số khác thay thế GDP cũng rất khó khăn. Một sự thay thế được biết đến là Chỉ số tiến bộ thực sự (GPI) được cổ động bởi Đảng Xanh của Canada, nhưng chưa được kiểm chứng và chứng nhận về độ chính xác.

Xem thêm: Các quốc gia kém phát triển nhất - LDC là gì?

TÓM TẮT VỀ CHỈ SỐ GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP)

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là giá trị tiền tệ của tất cả các hàng hóa và dịch vụ đã hoàn thành được thực hiện trong một quốc gia trong một thời kỳ cụ thể.
GDP mang đến một bức tranh tổng quát về kinh tế của một quốc gia, được sử dụng để ước tính quy mô nền kinh tế và tốc độ tăng trưởng.
GDP có thể được tính theo ba cách, sử dụng chi tiêu, sản xuất hoặc thu nhập. Nó có thể được điều chỉnh theo lạm phát và dân số để có những hiểu biết sâu sắc hơn.
Mặc dù chỉ số GDP có những hạn chế, nhưng GDP là công cụ chính để hướng dẫn các nhà hoạch định chính sách, nhà đầu tư và doanh nghiệp trong việc ra quyết định chiến lược

Nguồn: Wikipedia

Saigon Office cho thuê văn phòng tòa nhà TPHCM